SURA YA 5
JUMAPILI NA IBADA YA
JUA
Amri iliyowekwa na
Konstantino ya kuanzisha uadhimishaji wa Jumapili inatajwa na vitabu viwili vya
insaiklapidia (encyclopedias):
"Utambuzi wa
kwanza kuliko wote wa uadhimishaji wa Jumapili kama wajibu wa kisheria ni
amri ile ya
Konstantino ya mwaka 321 B.K., iliyoamuru kwamba mabaraza [mahakama] yote ya
sheria, wakazi wote wa mijini, na viwandani wanalazimika kupumzika siku ya
Jumapili (VENERABILI DIE SOLIS [SIKU TUKUFU YA JUA]), isipokuwa upendeleo
maalum ulitolewa kwa wale waliokuwa wanashughulika na kazi ya kilimo."
ENCYCLOPAEDIA
BRITANNICA (llth ed.), art. "SUNDAY."
Kwamba amri hii ya
Jumapili haikuwa na uhusiano wo wote na Ukristo ni dhahiri kama mambo yaliyomo
katika kifungu cha maneno kifuatacho kilichonukuliwa yatazingatiwa:
"Amri hii
iliyotolewa na Konstantino pengine haikuwa na uhusiano wo wote na Ukristo;
kinyume chake, inaonekana kwamba Mfalme huyo katika uwezo wake kama Kuhani Mkuu
(Pontifex Maximus), alikuwa anaongeza tu siku nyingine ya jua, ambayo ibada
yake ilikuwa imeimarishwa sana katika Dola yote ya Warumi, juu ya siku zile
nyingine za kishenzi [kipagani] za kalenda yao takatifu."
HUTTON WEBSTER, Ph.D., REST DAYS, uk.122, 123.
KUIMARISHA UTUNZAJI
WA JUMAPILI KWA AMRI
Kufuatia
amri hiyo ya awali, wafalme wote na mapapa wote katika karne zile zilizofuata
waliongeza amri
nyingine za kuimarisha utunzaji wa Jumapili.
"Walakini, kile
kilichoanza kama amri ya kipagani, kikaisha kama amri ya Kikristo;
msururu mrefu wa
amri za kifalme katika karne ile ya nne, ya tano, na ya sita, zikaamuru kwa
ukali kujizuia
kufanya kazi siku ya Jumapili."
Kitabu kile kile (ibid.) uk.270.
Hatua
hizi za ziada ambazo kanisa na serikali walizichukua kuhakikisha ya kwamba
Jumapili inakuwa badala ya Sabato kwa lazima, zimeelezwa katika aya chache tu
na mwanasheria maarufu wa Baltimore, Maryland, aitwaye James T. Ringgold:
"Katika mwaka
386, chini ya Gratian, Valentinian, na Theodosio (Theodosius), iliamriwa
kwamba mashauri
[daawa] yote mbele ya sheria pamoja na shughuli zote hazina budi kukoma
[siku ya
Jumapili]....
"Miongoni mwa
mafundisho ya dini yaliyoandikwa katika waraka wa Papa Innocent I,
ulioandikwa katika mwaka wake wa mwisho wa upapa (4l6), ni kwamba siku ya
Jumamosi [Sabato] iadhimishwe kama siku ya kufunga [kuacha kula chakula] tu....
"Katika mwaka
425, chini ya Theodosio Kijana, kujizuia kufanya michezo ya kuigiza
(theatricals) pamoja na kutofanya tamasha (circus) [Jumapili] kuliamriwa....
"Mwaka 538,
katika Baraza la Orleans,... iliagizwa kwamba kila kitu kilichoruhusiwa siku za
nyuma kufanyika siku ya Jumapili kiendelee kuwa halali; bali kwamba kazi ya
kulima kwa plau, au katika mashamba ya mizabibu, kukata majani, kuvuna, kupura
nafaka, kulima, na kuweka boma la miti viepukwe kabisa, ili watu waweze
kuhudhuria kanisani kwa raha zaidi....
"Karibu na
mwaka 590 Papa Gregory, katika waraka wake kwa Warumi, aliwashutumu kuwa ni
manabii wa Mpinga Kristo wale waliosisitiza kuwa kazi isingepaswa kufanywa siku
ile ya saba."
THE LAW OF SUNDAY,
Uk..265-267.
Aya ya mwisho
ya kufungia maneno yaliyonukuliwa juu huonyesha kwamba bado walikuwamo ndani ya
kanisa hadi kufikia mwaka 590 B.K. wale ambao walikuwa wanaitunza na
kuwafundisha wengine kuitunza Sabato ya Biblia. Kusema kweli, utunzaji kama huo
kwa wale wachache umefuatwa katika karne zote za Kikristo. Miongoni mwa wale
walioitwa Waldensia (Waldenses) walikuwamo watunzaji wa siku ya saba.
Neander anauliza
swali hili:
"Je, tusiweze
kudhani kwamba tangu zamani za kale kikundi cha Wakristo wanaofuata desturi za
Kiyahudi kilisalia, ambacho kutokana nacho madhehebu hii [ya Wapasaginia
(Pasaginians), waliowekwa katika kundi moja na Waldensia na baadhi ya waandishi
wanaoaminika] inapaswa kufikiriwa kama tawi lao?" CHURCH
HISTORY, FIFTHPERIOD, Section 4, 15th American ed., Vol. IV, uk. 591.
Amri za kidini na
serikali zilizotajwa sasa hivi katika kuianzisha amri ya Jumapili zinaliweka
suala hili kwa wazi sana hata Eusebio, Askofu maarufu wa Kanisa Katoliki, baba
mmoja mwenye kusifika wa historia ya kanisa, na mwenye mazoea ya kujipendekeza
mno kwa Konstantino na mwandishi wa habari za maisha yake, alikuwa na haki
kusema hivi:
"Mambo yo yote
ambayo yalikuwa ni wajibu kufanyika siku ya Sabato, hayo sisi tumeyahamishia
katika Siku ya Bwana [Jumapili]."
COMMENTARY ON THE
PSALMS, COMMENT ON PSALMS 9l (92 IN AUTHORIZED VERSION), quoted in ROBERT
COX, LITERATURE OF THE SABBATH QUESTION, Vol.I, uk. 36l.
KUIWEKA SIKU YA
KIPAGANI MAHALI PA SIKU YA MUNGU
Huku kuiweka
Jumapili badala ya Sabato sio jambo ambalo Kanisa Katoliki linakana au
linajaribu kuficha. Kinyume chake, linakiri wazi, na kwa kweli linaonyesha
kitendo hicho kwa majivuno kuwa ni ushahidi wa uwezo wake wa kubadili hata amri
ya Mungu.
Soma maneno haya
yaliyonukuliwa kutoka katika Katekesimo za Kikatoliki:
THE CONVERT'S
CATECHISM OF CATHOLIC DOTRINE, kazi ya Reverend Peter
Geiermann, C.S.R.,
Januari 25, l9l0 ilipokea "mbaraka wa kitume" wa Papa Pius wa X. Juu
ya somo hili la
badiliko la Sabato, Katekesimo hii inasema hivi:
"SWALI.
----- Siku ya Sabato ni siku gani?
"JIBU. - ----
Jumamosi ndiyo siku ya Sabato.
SWALI.
Kwa nini
tunaitunza Jumapili badala ya Jumamosi?
JIBU.
“Tunaitunza Jumapili
badala ya Jumamosi kwa sababu Kanisa Katoliki, katika Baraza la Laodikia (336
B.K.), lilihamisha taratibu ya ibada kutoka Jumamosi kwenda
Jumapili.” (Toleo
la pili, uk. 50.)
A DOCTRINAL
CATECHISM, iliyoandikwa na Reverend Stephen Keenan, iliidhinishwa
na Most Reverend
John Hughes, D.D., Askofu Mkuu wa New York. Inayo maneno haya
kuhusu suala hili la
badiliko la Sabato:
SWALI.
Unayo njia
nyingine yo yote ya kuthibitisha kwamba kanisa linao uwezo wa kuanzisha sikukuu
ambazo zinashikwa kama amri?
JIBU.
“Kama lisingekuwa na
nguvu kama hizo, lisingaliweza kufanya kile ambacho wanadini wote wa siku hizi
wanakubaliana nacho…………. lisingaliweza kuweka utunzaji wa Jumapili siku
ya kwanza ya juma mahali pa utunzaji wa Jumamosi siku ya saba, badiliko ambalo
halina Maandiko yo yote yanayolipa kibali
hicho."
(Ukurasa l74.)
AN ABRIDGMENT OF THE
CHRISTIAN DOCTRINE, iliyoandikwa na Reverend Henry
Tuberville, D.D., wa
Chuo cha Douay, Ufaransa, ina maswali na majibu haya:
SWALI.
Unathibitishaje
wewe kwamba kanisa linao uwezo wa kuamuru sikukuu na siku takatifu?
JIBU.
“ Kwa kitendo kile
kile cha kuibadili Sabato kuwa Jumapili, kitendo ambacho Waprotestanti
wanakikubali; na kwa hiyo wanajikanusha wenyewe kijinga, kwa kuitunza Jumapili
kwa ukali, na kuzivunja karibu sikukuu nyingine nyingi sana zilizoamriwa na
Kanisa
lilo hilo.”
SWALI.
Unalithibitishaje
hilo?
JIBU.
“Kwa sababu kwa
kuitunza Jumapili, wanaukiri uwezo wa Kanisa wa kuamuru sikukuu, na kuziamuru
chini ya sharti la dhambi; na kwa kule kutozitunza zile zilizobaki
[katika sikukuu] ambazo zimeamriwa nalo, kwa kweli, wanaukana tena uwezo ule
ule." (Ukurasa 58.)
USHAHIDI WA JUMAMOSI KUWA SIKU YA SABA.
Hebu tuanze na
Encyclopedia Britannica Article;
Kinasema hivi:-
“For a time the Romans used a period of eight days in
civil practice, but in AD 321 Emperor Constantine established the seven-day
week in the Roman calendar and designated Sunday as the first day of the week.
Subsequent days bore the names Moon's-day, Mars's-day, Mercury's-day,
Jupiter's-day, Venus'-day, and Saturn's-day. Constantine, a convert to
Christianity, decreed that Sunday should be a day of rest and worship”
Sunday
Is the first day of the week; in Christianity, the
Lord's Day, The emperor Constantine (d. 337), a convert to Christianity,
introduced the first civil legislation concerning Sunday in 321, when he
decreed that all work should cease on Sunday, instead of Saturday except that
farmers could work if necessary.
This law, aimed at providing time for worship, was
followed later in the same century and in subsequent centuries by further
restrictions on Sunday activities.
Sisi tunasadiki
kwamba Biblia inasema kweli. Biblia ndiyo inayoamuru utunzaji wa sikya
saba ya juma. Siku ile ile ya saba inaweza kupatikana kama mtu ye yote
anataka kuitafuta.Nayo inaweza kupatikana hata kama mtu ye yote anataka
kuipoteza. Jua linapotua [linapozama] siku ya Ijumaa jioni, siku ya saba
ya Uumbaji ile ile inaanza kuingia. Ni siku ile ile ya saba ambayo amri ya
Mungu inatuagiza kuitunza. Amri ile inatangaza kwamba, "Siku ya saba
ni Sabato ya BWANA, Mungu wako, siku hiyo usifanye kazi yo yote." Kwa
hiyo, jua litakapotua Ijumaa hii ijayo wakati wa jioni, utakuwa umeingia katika
saa takatifu.
Asante, na Mungu akubariki.
No comments:
Post a Comment